Geschiedenis van het pand

Betreft deze advertentie een verbouwing en uitbreiding van het schoolhuis op onderstaande kadastrale kaart?  Zo ja, dan zou het kunnen zijn dat de contouren op de kaart van 1832 zijn van de school van voor 1822.  Men is namelijk al in 1811 begonnen met het inmeten ten behoeve van de kadastrale kaarten.  Hoogstwaarschijnlijk is het voormalige schoolgebouw “Het Nieuwe Medium” zoals we dat nu kennen gebouwd in 1822. Dezelfde bouwstijl met de gebogen kozijnen vinden we o.a. terug in de voormalige Openbare School in Oudemirdum gebouwd in 1828. Nu bezoekerscentrum Mar en Klif.

Het gebouw op de kaart van 1832 is woning en school in één, wat wel gebruikelijk was in die tijd. De uitbreiding is goed te zien op de kaart uit 1887 hieronder. De omtrek van het vierkante perceel 621 komt overeen met de omtrek van de huidige drie zalen van het Medium. Het schoolmeesterhuis is waarschijnlijk tussen 1925 en 1950 afgebroken.

In 1817 bedroeg het aantal leerlingen 135. Teveel voor de oude school. Na de verbouw groeide het aantal naar 145 met in 1826 een terugval naar 105 vanwege de uitbraak van een cholera-epidemie. Een gevolg van de stormvloed van 3-5 februari 1825 waarbij grote delen van Friesland onder water kwam te staan. In de jaren daarna groeide het aantal leerlingen gestaag tot 300 in 1870. Het is moeilijk voor te stellen dat al deze kinderen tegelijkertijd in het gebouw dat we nu kennen als “Het Nieuwe Medium” les kregen.

Na veel geharrewar over de locatie kwam het nieuwe schoolgebouw op de locatie waar de huidige openbare basisschool “De Boarne” staat.

In 1875 werd in het oude schoolgebouw een bewaar-, naai- en breischool geopend. Uit ongeveer 30 sollicitanten werd juffrouw Grootendorst als schoolhoofd gekozen. In de vergadering van de initiatiefnemers (het plaatselijke Nutsdepartement) werd opgemerkt: “voor alles dient het woord Bewaarschool te worden vermeden, of opgevat worden als inrichting tot voorbereidend lager onderwijs en het aanleren van vrouwelijke handwerken”. bron: De eeuw van het kind. 100 jaar christelijk onderwijs in Aldeboarn 1891-1991 door C.G. Waringa

Het vertrek van juffrouw Grootendorst in 1879 betekent dat de commissie een opvolgster moest zoeken. Secretaris van de commissie, Doopsgezind predikant Klaas Oenes Feickens, plaatst een advertentie in de Leeuwarder Courant. Het nog niet duidelijk wie de opvolgster was.

De Maatschappij tot het Nut van ‘t Algemeen in Oldeboorn beheert naast de bewaar- en naaischool ook een spaarbank, een werkinrichting en een lesbibliotheek.

School en schoolmeesterswoning waren tot 1822 één gebouw. Bij de uitbreiding en verbouwing van dat jaar worden de klaslokalen naast de oorspronkelijke school gebouwd. De schoolmeester woont in het pand met de dakkapel naast de school. Meester had denk ik binnen een eigen toegangsdeur naar de school. De woning heeft huisnummer 5 in de periode van 1852 – 1890. Daarna verandert het huisnummer van 75 naar 72 en 73. De uit Balk afkomstige Jakob Zwanenburg is waarschijnlijk één van de laatste hoofdonderwijzers geweest die hier gewoond heeft. Het is ons niet duidelijk wie er daarna gewoond hebben.

In december 1949 ontvangt het gemeentebestuur van Utingeradeel een inspectierapport met de bevindingen van de schoolopziener kleuteronderwijs over de kwaliteit van de schoolgebouwen in de gemeente waarin de kleuters les krijgen. De inspectrice heeft nogal wat opmerkingen. Daarna volgen 3 jaren van plannen maken, inspraakrondes, sponsoracties, enz. In de winter van 1952/1953 is de renovatie de Nutsbewaarschool in Aldeboarn klaar.

Binnenkort meer historische weetjes over “Het Nieuwe Medium”.